حشمت‌الله فلاحت‌پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در روز یکشبنه پنجم تیر در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه تحولات و وقفه چند ماهه در مذاکرات وین را باید از دو دید تحلیل کرد، گفت: به اعتقاد بنده، در این رابطه ما با یک راه و یک بی راهه روبرو بودیم، بی‌راهه مذاکرات وین بود که باعث شد وضعیت برجام به این روز برسد، زیرا با توجه به اینکه اختلاف اصلی در موضوع هسته‌ای بین ایران و آمریکا بود، باید منافع این دو کشور با سایر شرکای برجامی را جدا کرد.
 
وی افزود: در این زمینه کشور‌های اروپایی با توجه به منافع خود، برجام را معطل نگه داشتند، تا برخی از آن‌ها صدای برخی از مرتجعین عرب و حتی اسراییل باشند و از این طریق قرارداد‌هایی را با این کشور‌های عربی منعقد کردند، روسیه نیز به نوعی با توجه به جنگ اوکراین مذاکرات وین را به گروگان گرفت و یکی از عوامل اصلی در به بن‌بست کشیدن مذاکرات بود.

فلاحت‌پیشه گفت: اما به اعتقاد بنده راه نجات برجام، تشکیل مثلث قطر، عمان و اتحادیه اروپا برای میانجیگری بین ایران و آمریکا به منظور آغاز مذاکرات دوجانبه با واسطه‌گری این کشور‌ها است، میز شام کاری بین بورل، مورا و مالی نشان داد که میز مذاکره باید خلوت باشد و به اعتقاد بنده دور جدید مذاکرات در قطر و یا عمان و با حضور نمایندگان ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا برگزار خواهد شد، زیرا منافع ایران و آمریکا با منافع سایر طرف‌های برجامی متفاوت است و اگر قرار باشد، برجام به نتیجه برسد، این ایران و آمریکا هستند که باید اختلافات را کنار بگذارند.
 
سیاست یک گام به پیش و یک گام به پس دیگر جواب نمی‌دهد
احمد زیدآبادی تحلیلگر‌ مسائل سیاسی در گفتگو با فرارو با اشاره به میانجگری عراق برای برای از سرگیری روابط سیاسی و دیپلماتیک بین ایران و عربستان اظهار داشت: با توجه به اختلاف ایران و عربستان در مسائل کشورهای عراق، سوریه، لبنان، فلسطین و تا حدودی یمن، عراق به عنوان کشوری که از این اختلاف ضربه خورده، درصدد برآمده تا این دو کشور که هر کدام نگاه متفاوتی به نظم منطقه‌ای دارند را آشتی دهد، تا این بحران‌های منطقه‌ای نیز حل و فصل شود و راه توسعه کشورهای منطقه گشوده شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر در سیاست خارجی ایران نظر واحدی وجود ندارد، گفت: در یک سو مقاماتی قرار دارند که در وزارت خارجه مستقر هستند و قصد دارند با انجام مذاکرات برجامی و یا گفتگوها با عربستان، به سوی تنش‌زدایی حرکت کنند، تا کشور از این بن‌بست خارج شود و اقتصاد کشور که به شرایط بحرانی نزدیک شده، از این وضعیت فاصله بگیرد، اما در سوی مقابل نیروهایی هستند که همان حرف‌های قدیمی و ایدئولوژی قدیمی را که باید تقابل کنیم و با نظم جهانی و منطقه‌ای در ستیز باشیم را تکرار می‌کنند.

زیدآبادی با اشاره به اینکه این دو طیف در چالش با یکدیگر هستند، افزود: در این وسط نیز عده ای هم دچار تردید هستند، هم فکر می‌‌کنند که تغییر ضروری است و هم از تبعات این تغییر خطی مشی واهمه دارند و تصور می‌کنند، ممکن است که اتفاقات دیگری رخ دهد، از این جهت اینجا یک سیاست پاندولی حاکم است بر ذهن مقامات کشور که یک گام رو به جلو می‌روند برای توافق، اما دچار ترس و هراس می‌شوند و یک گام به عقب برمی‌گردند و فکر می‌کنند در این گام رو به عقب اوضاع به سوی مخاطره آمیز شدن حرکت می‌‌کند، در نتیجه دوباره یک گام رو به جلو می‌روند.

وی اضافه کرد: این روند رفت و برگشتی ادامه پیدا می‌کند و همینطور یک گام به پیش و یک گام به پس تکرار می شود که نتیجه آن این است که برای مدت طولانی ایران سیاست ثابتی داشته، بنابراین مشکل اصلی این است که باید به این مسئله فائق بیایند، به بیان دیگر  باید مصمم شوند که چه راهی را می‌خواهند بروند و تبعات آن را نیز بپذیرند، به نظر بنده اگر غیر این باشد، به نوعی یک نوع فرصت سوزی  صورت گرفته است.

زیدآبادی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد این سیاست یک گام به جلو یک گام به عقب سیاست اصلی ایران شده است، ادامه داد: اما به نظر می‌رسد، دیگر این سیاست دیگر جواب نمی‌دهد، زیرا در وهله اول مشکلات اقتصادی کشور به صورت تصاعدی در حال رشد کردن است و این یکی از نگرانی‌های جدی برخی از مقامات است، دروهله دوم نیز در حوزه سیاست خارجی، طرف‌های مقابل نیز دیگر صبرشان تمام شده ومنتظر یک نتیجه روشن هستند و در حال فراهم آوردن تمهیدات فراوانی هستند، تا یک فشار همه‌جانه به ایران بیاورند، در صورتی که همچنان این سیاست پاندولی ادامه پیدا کند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: بنابراین به اعتقاد بنده دیگر وقتی نمانده و احتمالا تا زمان سفر بایدن به منطقه خاورمیانه باید وضعیت مشخص شود که اگر ایران می‌خواهد به سمت توافق و تعامل پیش برود، باید آشکار اعلام شود، در غیر این صورت اگر شرایط تغییر پیدا نکند، به اعتقاد بنده، طرف مقابل شکست مذاکرات را اعلام خواهد کرد، که تبعات این موضوع چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین‌الملل سنگین است.

زید‌آبادی همچنین با اشاره به تبعات اعلام شکست مذاکرات از سوی طرف غربی برای ایران، بیان داشت: از لحاظ روانی این مسئله جامعه را وارد یک التهاب شدید می‌کند، این خرده امیدی که برخی از افراد جامعه دارند که با توافق برجام، وضعیت اقتصادی آن‌ها بهتر می‌شود، به تبع این امید به یاس و ناامیدی تبدیل می‌شود و از نظر روانی یک شوک به اقتصاد وارد می‌کند.

وی تصریح کرد: در حوزه بین‌الملل نیز یک ائتلاف بین‌المللی بر علیه ایران شکل خواهد گرفت بین کشورهای که قبل با هم اختلاف داشتند، اما همه آن‌ها این اختلافات را کنار گذاشته‌اند، از ترکیه بگیرد، تا قطری‌ها، عربستان، اسراییل و مصر، به اینها آمریکا و اروپا را اضافه کنید که یک فشار همه جانبه‌ای را به ایران وارد خواهند کرد در صورتی که مذاکرات به نتیجه نرسد.

منبع: فرارو