داستان برگزاری سیزدهمین دوره حراج تهران از همان ابتدا هم پر حاشیه بود. بر طبق روال هرساله حراج هنری سیزدهم باید در تیرماه برگزار می‌شد، به دلیل شرایط کرونایی تا شهریور ماه به تعویق افتاد اما شهریور ماه هم رسید و این حراج برگزار نشد. روابط عمومی این حراج دراین‌باره چنین اطلاع‌رسانی کرده بود: «سیزدهمین دوره «حراج تهران» که قرار بود در تاریخ 27 تیرماه برگزار شود به دلیل اوج‌گیری شیوع بیماری کرونا در این زمان با 2 ماه تاخیر به جمعه 28 شهریور ماه موکول شد اما باتوجه به تداوم وضعیت نامساعد و نگران‌کننده شیوع بیماری کرونا امکان برگزاری آن در شهریورماه نیز وجود ندارد. در نتیجه تصمیم فعلی «حراج تهران» برگزاری حراج «هنر معاصر و مدرن» در فصل پاییز است». از آنجا که متولیان برگزاری این حراجی اصرار به برگزاری حضوری این مراسم داشتند و منتظر رسیدن موعد مناسب برای برگزاری بودند، پاییز هم تمام شد و خبری از برگزاری حراج نبود. سرانجام پس از ماه‌ها، این حراج عصر جمعه 26 دی ماه کار خود را با چکش زدن 110 اثر هنری با اجرای حسین پاکدل در هتل پارسیان آزادی آغاز کرد. در این مراسم تنها تعدادی محدود از خریداران بدون هیچ همراهی در این مراسم حضور داشتند و امکان خرید به صورت نیمه‌حضوری و تلفنی نیز برای خریداران مهیا بود.
دوره دوازدهم این حراج با مجموع فروش 31 میلیارد و 717 میلیون تومان به پایان رسید حال آنکه در حراج امسال با رکورد بی‌سابقه به مجموع مبلغ 87 میلیارد و 942 میلیون تومان دست پیدا کرد که البته گرچه با توجه به افزایش دلار افزایش فروش پیش‌بینی می‌شد اما رقم 88 میلیارد کمی بیش از انتظارات بود. در حراج سیزدهم 110 اثر ارائه شده بودند که بالاترین قیمت برآورد شده 6 میلیارد تومان بود.
اما رکورددار غیرقابل پیش‌بینی در این دوره، اثری بود از آیدین آغداشلو که توانست به قیمت 12 میلیارد تومان به فروش برسد. از او 2 اثر در حراج ارائه شده بود که گران‌ترین اثر با کمینه و بیشینه یک میلیارد و 200 میلیون تومان تا یک میلیارد و 600 میلیون تومان ارزیابی شده بود و در نهایت به قیمت بیش از 10 برابر کمینه و به مبلغ 12 میلیارد تومان به فروش رسید تا رکورد فروش اثر در حراج تهران را بزند. همچنین اثر دیگر آغداشلو به قیمت 600 میلیون تومان فروخته شد. این اثر یک نقاشی دو لته‌ای با عنوان «خاطرات امید» از مجموعه «خاطرات انهدام» بود.
مجسمه‌ای از پرویز تناولی نیز با عنوان «استاد و شاگرد» در رتبه دوم قرار گرفت که 6 میلیارد و 700 میلیون تومان فروش رفت. رتبه سوم این حراج به تابلوی «دی‌جی‌ای- دی‌جی‌آ- دی آیو» اثر حسین زنده‌رودی تعلق گرفت که به قیمت 6 میلیارد و 300 میلیون تومان فروخته شد. تابلوی نقاشی‌خط محمد احصایی از مجموعه «نجوای عشق» نیز پنج میلیارد و 900 میلیون تومان و اثر آینه‌کاری منیر شاهرودی فرمانفرمائیان با قیمت سه میلیارد و 600 میلیون تومان در رتبه‌های چهارم و پنجم قرار گرفتند.
اما چرا رکورددار این دوره این همه حاشیه به همراه داشت؟ در چند ماه اخیر حواشی بسیاری پیرامون آیدین آغداشلو در فضای مجازی شکل گرفت. گرچه پیش‌تر هم این نقاش، حاشیه‌های بسیاری داشت اما آنچه در ماجرای اخیر مطرح شد با گذشته متفاوت بود. در چند ماه اخیر اتهاماتی مانند آزار جنسی در مورد این نقاش در فضای مجازی دست به دست شد که البته گرچه توسط او تکذیب شد اما هنوز در هیچ دادگاهی به آن رسیدگی نشده است. این اتهامات تا جایی پیش رفت که گزارشی طولانی با کسانی که مدعی بودند قربانیان او هستند در یکی از رسانه‌های مطرح غربی منتشر شد. روزنامه «نیویورک‌تایمز»، آبان امسال در یک گزارش جنجالی با تعدادی از شاگردان قدیمی آغداشلو مصاحبه کرد؛ کسانی که مدعی بودند آغداشلو آن‌ها را مورد آزار و اذیت جنسی قرار داده است. گزارش این روزنامه بعد از پست توئیتری یک خبرنگار ایرانی ساکن آمریکا درباره تعرض آغداشلو به او منتشر شد. اینکه این حواشی در حاشیه حرفه هنری او اتفاق افتاده‌اند کمی داستان را عجیب می‌کرد؛ پیشنهاد غیراخلاقی در قبال یک تابلو گران‌قیمت و اتفاقاتی که سر کلاس‌های او می‌افتد. این اتهامات را بار‌ها خود آغداشلو تکذیب کرده است، او در متنی که بعد از این اتهامات نوشت آورده است: «در زندگی شخصی و اجتماعی‌ام هرگز خواسته‌ای را به کسی تحمیل نکرده‌ام، چون جزئی از رفتار و روشم نبوده است. باید تاکید کنم که هر نوع تحمیل جنسی را اکیداً محکوم می‌کنم».
در چنین مواقعی در تمامی دنیا فردی که مورد اتهام قرار گرفته مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد تا به نوعی افکار عمومی طرفین را وادار کند تا در دادگاه به اثبات ادعای خود بپردازند اما حالا در حراج تهران شاهد رشد بی‌سابقه قیمت اثر این نقاش بودیم.
همین مسئله واکنش‌های گسترده‌ای را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت و هنوز مدتی از اتمام حراج نگذشته بود که موجی از واکنش‌ها به خصوص در توییتر به راه افتاد. در بخشی از این واکنش‌ها از موضوع ارائه اثر آغداشلو در حراج تهران انتقاد و عنوان شده است که اساساً چرا اثری از آغداشلو باید در حراج حضور پیدا کند.
در وهله بعد بحث قیمت بالای فروش اثر هنرمندی که ادعایی متوجه‌اش است و صحت و سقم آن هنوز مشخص نشده مطرح شد و در این میان تصویری نیز در میان کاربران چرخید که گران‌ترین اثر سیزدهمین حراج تهران را کپی از روی اثر پیرو دلا فراچنسکو با نام «دوک و دوشس» می‌دانستند. در همین رابطه، سینا کلهر، استاد دانشگاه و صاحب‌نظر حوزه سیاست‌گذاری فرهنگی در توییتی نوشت: «پرداخت 12 میلیارد برای اثری (بنا بر اذعان اهل فن کپی کاری شده) از فردی که متهم به آزارهای جنسی متعدد است، چیزی جز عربده‌کشی ثروتمندان نیست که بدانید پول داریم و هر کاری بخواهیم می‌کنیم. اگر گردن‌شان شکسته نشود، با جامعه نیز همان کار را خواهند کرد.»
بر همین اساس، بسیاری فروش تابلوی او در دوره اخیر حراج تهران آن هم ده‌برابر قیمت پایه‌اش را به این حاشیه‌ها مرتبط دانسته‌اند. از نظر بخشی از کاربران شبکه‌های اجتماعی این افزایش قیمت با دیگر آثار حاضر در حراج همخوانی ندارد چراکه قیمت نهایی آن‌ها معمولا با قیمت پایه فاصله زیادی ندارد. برخی این اتهام را وارد کرده‌اند که به طور کلی تعدادی از آثار در حراج تهران با تبانی، با قیمت بالا خریداری می‌شود تا صرفا به صاحب اثر اعتبار بدهد.
به هر حال سیزدهمین دوره حراج تهران با رکوردهای عجیب به پایان رسید اما موج حاشیه‌های این حراج تازه در آغاز راه هستند. باید دید مسئولان این حراج چه پاسخی برای افکار عمومی دارند.
منبع: ابتکار