در اولین جلسه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبائی (ره) از سلسه جلسات استدلالِ مصلحت، با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم، سوالاتی درباره‌ی برخی ابهامات FATF مطرح شد و او به این سوالات پاسخ داد.
وی در تشریح لوایح FATF گفت: لوایح FATF، 41 بند دارد که ایران از سال 1386 شروع کرده به تصویب مواردی که درخواستی FATF بوده. یک لایحه که دولت به مجلس داد و سال 1386 تصویب شد و من رئیس کمیسیون مبارزه با پولشویی بودم و پولشویی را جرم‌انگاری کردم و مبارزه با آن در دستور کار قرار دادم. موضوع این جرم، جرائم سازمان یافته‌ی مربوط به قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق سلاح و امثال این‌ها بود.
مصباحی مقدم افزود: یکی از نکاتی که تاکید بسیاری روی آن داشتیم شفافیت مبادلاتی بود که این مبادلات می‌تواند احیاناً موارد مشکوکی در آن نفوذ کند و این موارد باید جرم‌انگاری شود و نباید این موارد مشکوک وجود داشته باشد که منتهی به پولشویی شود.
وی ادامه داد: باید اشخاصی که مبادلات خود را انجام می‌دهند از جمله نظام مالی، بانکی، بیمه‌ها، صندوق‌های قرض‌الحسنه، بورس و هر جای دیگر کاملاً شفاف باشند؛ چه منابعی توسط چه کسی مورد داد و ستد قرار می‌گیرد و اینکه طرفین چه افرادی هستند کاملاً شناسایی شود و به گونه‌ای نباشد که معامله‌ی پوششی رخ دهد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه با اشاره به حجم واردات و صادرات کشور عنوان کرد: سالانه 40 میلیارد دلار واردات و 40 میلیارد دلار صادرات داریم. این موارد چطور انجام شده است؟ این موارد رسمی نیست. اما اگر به این دو کنوانسیون ملحق می‌شدیم دیگر هیچ کاری نمی‌توانستیم انجام دهیم و حتی این مبادلات هم انجام نمی‌شد.
مصباحی مقدم همچنین گفت: وقتی که دور اول تحریم‌ها به پایان رسید و ایران گفت که به صورت کامل به FATF می‌پیوندم طبق وعده‌ای که وزیر اقتصاد ما داد و تعهد داد که هنوز مجلس آن را تصویب نکرده بود، شروع کردند اجرایی کردن و زمانی که این سازوکار اجرایی شد باید اطلاعات می‌دادند، اطلاعات صرافی‌هایی که برای دور زدن تحریم‌ها با آن‌ها کار می‌کردیم را دادند و آن صرافی‌ها بسته شد و این آن خدمتی بود که از طرف وزرات اقتصاد و نظام بانکی به آن‌ها شد.
وی ادامه داد: ما به آقای ظریف گفتیم اگر به این کنوانسیون بپیوندیم چه اتفاقی می‌افتد، گفتند من نمی‎گویم اگر به این دو کنوانسیون بپیوندیم مشکلات اقتصادی و روابط بانکی ما حل می‌شود بلکه بدتر نمی‌شود. خب سوال ما این است شما می‌گویید بدتر نمی‌شود ما می‌گوییم بدتر هم می‌شود، شما چگونه جلوی آن بدتر شدن را می‌گیرید و ما معتقدیم اگر بپیوندیم همین چهل میلیون صادراتی که داریم را هم نمی‌توانیم داشته باشیم.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه با اشاره به ناکارآمدی دولت افزود: دولت به خاطر مواجهه با مشکلاتی که عمدتا به خاطر ناکارآمدی خود است، البته تحریم‌ها تأثیر دارد و در آن شکی نیست. اما محور تأثیرگذاری تحریم‌ها آن مقدار نیست که اوضاع اقتصادی فلج شود. بار‌ها گفته‌ام که هشتاد درصد اقتصاد ایران داخلی است و تنها بیست درصد آن مربوط به مبادلات بین‎المللی است.
مصباحی مقدم ادامه داد: چرا توجه ما باید به سمت آن بیست درصد برود و آن هشتاد درصد مورد غفلت قرار گیرد و با همین هشتاد درصد است که ظرفیت داخلی کشور فعال می‌شود؛ نخبگان ما در این هشتاد درصد می‌توانند فعال شوند، شرکت‌های داخلی ما در این هشتاد درصد می‌توانند دست به تولید بزنند و نیاز‌های داخلی را برآورده و جایگزین واردات کنند. چون نمی‌توانند این مشکلات را حل کنند می‌گویند مبادلات ما قفل است بلکه دقیقاً مشکلات ما از ناحیه‌ی تحریم‌های آمریکا است.

دلایل مسکوت ماندن FATF در مجمع تشخیص مصلحت
وی تصریح کرد: در جریان واکسن کرونا هم می‌گفتند مشکل از سمت FATF است که بلافاصله آقای نمکی واکنش نشان داد و گفت: تأمین واکسن ربطی به FATF ندارد و آقای همتی هم گفت: دویست میلیون یورو برای خرید واکسن تأمین کردیم و همه موانع آن برطرف شده است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با ذکر مسکوت ماندن این لوایح در این مجمع گفت: در دور قبل که این مسأله در مجمع تشخیص مطرح شد و آن تصمیم گرفته شد که مسکوت بماند به دلیل این بود که بحث‌هایی که ما کرده بودیم این بودکه اکثریت اعضای مجمع، الحاق به این دو کنوانسیون را به مصلحت نمی‌دانستند و اقلیتی هم بودند که موافق بودند و الان هم موافق هستند. ما نظر تک تک اعضا را داشتیم و می‌دانستیم چه کسی موافق و چه کسی مخالف است و خیلی روشن بود که بیش از دو سوم افراد مخالف بودند. اینطور نبود که تصمیم سیاسی یا جناحی باشد و آقایان براساس مصالح ملی تصمیم می‌گیرند.
مصباحی مقدم ادامه داد: زمانی‌که ما لوایح را مسکوت گذاشتیم رئیس بانک مرکزی مصاحبه کرد و گفت FATF تأثیر جدی بر روی تجارت خارجی ما ندارد؛ در واقع خواستند جلوی شوک اقتصادی را بگیرند، خب اگر با این اظهارات جلوی شوک اقتصادی گرفته می‌شود بیایند این را صراحتاً اعلام کنند. اگر همین حرف را سخنگوی دولت هم بگوید و مشکلات اقتصادی را به علت اصلی خود یعنی تحریم‌های آمریکا معرفی کنند، مطمئن باشید ذهنیت جامعه تا حدودی برطرف خواهد شد.
وی در خصوص روند تصویب این لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: روند تصویب نیز به این شکل است که در حال حاضر داخل کمیسون‌ها مطرح می‌شود و احتمالاً یک ماه طول می‌کشد و بعد داخل صحن مطرح می‌شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان با اشاره به نامه رئیس جمهور مبنی بر بررسی مجدد لوایح FATF در مجمع عنوان کرد: نامه رئیس‌جمهور به رهبری حاوی دو مسئله بود، یکی اینکه مجمع با توجه به اینکه شرایط جدیدی در کشور پدید آمده است این دو لایحه را بررسی کنند. دوم اینکه فرصت رسیدگی به این دو لایحه را تمدید کنید. آئین‌نامه مجمع تنها برای همین مورد تمدید می‌شود و این مورد به صورت دائمی نیست.
اگر یک مورد به ما نشان بدهند به خاطر عدم الحاق ما به FATF معامله انجام نشده ما دستان‌مان را بالا می‌بریم، همه‌ی مواردی که مانع مبادلات بوده تحریم‌های آمریکا است و تحریم‌های آمریکا ده برابر اثربخش‌تر از FATF است.

منبع: باشگاه خبرنگاران