طی دو سال اخیر ادبیات NEETها در کشور بسط بیشتری یافته است. اما حالا نکته قابل‌تاملی که در این خصوص وجود دارد، آمار و ارقامی است که اخیرا مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر کرده است. طبق این آمارهای زیرمجموعه وزارت کار، نرخ NEETها در کشور که قبلا حول‌وحوش 30درصد عنوان می‌شد، در گزارش اخیر این مرکز به 70 تا 77درصد طی سال‌های 1397 تا 1399 رسیده است. این آمار با شواهد قبلی سازگار نیست؛ اما ایران را در سطح جهان به رتبه اول در نرخ NEETها می‌رساند. البته با فرض اینکه این رقم صحت نداشته باشد، هم طبق داده‌های مرکز آمار، کشورمان در کنار کشورهای آفریقایی بالاترین نرخ NEETها را دارد. یکی از جامعه‌شناسان به «فرهیختگان» می‌گوید نرخ بالای NEETها، آینده جامعه ایران را در مسیر یک زلزله 8ریشتری قرار می‌دهد. اتفاقی که اگر از همین امروز به فکر حل آن نباشیم، در آینده با هزینه گزاف و سیلی محکم سراغ ما خواهد آمد.

مشخصات NEETها
واژه NEET که اولین‌بار در سال 1999 به‌طور رسمی در سطح سیاسی انگلیس مطرح شد، در کمتر از 10 سال در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته و برخی کشورهای درحال توسعه مطرح و به‌کار گرفته شد. این شاخص که مختصر واژگان «Not in Employment, Education or Training» بوده، روایتگر وضعیت جوانان در سن 15 تا 24ساله‌ای است که نه درحال تحصیلند (ترک تحصیل کرده‌اند) نه مشغول مهارت‌آموزی و نه در جایی مشغول ‌کار هستند. براساس مطالعات مختلف در کشورهای جهان، این جوانان علاوه‌بر اینکه فرصت‌های آینده خود را از دست می‌دهند و همچنین به‌عنوان سربار خانوار (به لحاظ اقتصادی و معیشت) محسوب می‌شوند؛ بیش از دیگر گروه‌های سنی درمعرض بزهکاری، اعتیاد به موادمخدر و ارتکاب اعمال مجرمانه بوده و بر همین اساس سیاستگذاران و برنامه‌ریزان در سطح دنیا بیشترین توجه را برای فراهم‌کردن امکان اشتغال و مهارت‌آموزی برای این‌دسته از جمعیت معطوف می‌دارند.

رتبه یک NEET ایران در جهان

بررسی داده‌های آماری بانک جهانی و سازمان بین‌المللی کار (ILO) نشان می‌دهد اگر مبنای نرخ NEETها در ایران را آمارهای وزارت کار قرار دهیم، ایران به رتبه اول جهان در این شاخص می‌رسد. به‌طوری‌که نرخ 77 درصدی NEETها در ایران درحالی است که بالاترین رقم آن در جهان مربوط به کشور آفریقایی نیجر با نرخ 68.6 درصد است. پس از این کشور، ترینداد و توباگو با نرخ 52 درصدی در رتبه بعدی و کشور کیریباتی با نرخ حدود 47 درصدی در پس از این کشور قرار دارد. به‌عبارتی نرخ 77 درصدی NEETها ایران را در رتبه اول جهان و حتی بالاتر از کشورهای عمدتا آفریقایی قرار می‌دهد. گویان، سومالی، موریس، بورکینافاسو، جمهوری دومینیکن، بوتسوانا، چاد، لیبریا، مولداوی، موریتانی، اردن، لسوتو، بنین، نپال، پاکستان، کوزوو، نامیبیا، فلسطین، مالی، آفریقای جنوبی، تونس، مصر، جامائیکا و گامبیا کشورهایی هستند که در رتبه‌های 3 تا 28 قرار دارند، اما اگر نرخ 29 درصدی مرکز آمار ایران و بانک جهانی را مدنظر قرار دهیم، ایران به رتبه 28 جهان می‌رسد. البته این رتبه گرچه بهتر از رتبه یک است، اما آنطور که توضیح داده شده، در رتبه‌های قبل از ایران عمدتا کشورهای آفریقایی قرار دارند.
اما نرخ 77 درصدی و حتی 29 درصدی NEETها (گزارش وزارت رفاه و مرکز آمار) در ایران درحالی است در ژاپن این مقدار 3.1 درصد، در ایسلند 4.9 درصد، سوئد و هلند 5.1 درصد، سنگاپور درصد، نروژ 6.3 درصد، جمهوری‌چک 6.5 درصد، اسلوونی 6.6 درصد، دانمارک 7.1 درصد، در بلژیک 7.4 درصد، در آلمان 7.5 درصد، در پرتغال 7.6 درصد و در ایرلند و فنلاند نیز این مقدار 7.7 درصد است.